به نقل از «تسنیم»

گزارش| چرا ترکیه نگران تحرکات آمریکا در جنوب قبرس شده است؟

تاریخ انتشار: ۲۰ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۵۸۲۱۲۰

اظهارات وزیر خارجه آمریکا در مورد حمایت واشنگتن از بخش روم نشین قبرس جنوبی و آموزش نظامیان قبرس به دست آمریکا، موجب نگرانی مقامات ترکیه شده است. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، ظاهراً قرار است در مورد تحرکات نظامی و سیاسی ترکیه در شرق مدیترانه و دریای اژه و پرونده‌های مرتبط با قبرس، یونان و لیبی، اخبار فراوانی بشنویم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

چراکه سران حزب حاکم ترکیه نسبت به این موضوع حساس شده‌اند و گویی در استراتژی سیاست خارجی دولت اردوغان، موضوع شرق مدیترانه و قبرس، از اهمیتی حیاتی برخوردار است.

به تازگی، اظهارات مایک پامپئو در مورد حمایت واشنگتن از بخش روم نشین قبرس جنوبی و آموزش نظامیان قبرس به دست آمریکا، موجب نگرانی مقامات ترکیه شده است.

اتحادیه اروپا حفاری‌های جدید ترکیه در سواحل قبرس را محکوم کرد

نشریات ترکیه|اقدام مشترک آمریکا و قبرس جنوبی علیه ترکیه/  انفجار حین انتقال مواد منفجره

آمریکا در قبرس به دنبال چیست؟
مایک پامپئو وزیر امور خارجه آمریکا به تازگی اعلام کرده که واشنگتن، قبرس جنوبی را در چارچوب برنامه حمایت‌های مالی- نظامی (IMET) قرار می‌دهد و از نظامیان قبرس حمایت جدی کرده و آنان را آموزش میدهد.
بدون شک یکی از مهم‌ترین ابعاد این اقدام آمریکا این است که یک بار دیگر موازنه را در این بخش حساس از جغرافیای اژه و مدیترانه حفظ کند. چرا که در 2 سال اخیر با توجه به افزایش تحرکات دریایی و حضور جدی ترکیه، شرایطی پدید آمده که یونان به عنوان یک عضو ناتو در مقابل تنها عضو مسلمان ناتو در موقعیت ضعیف‌تری قرار گرفته است.

واکنش مقامات ترکیه
عمر چلیک سخنگوی حزب عدالت و توسعه نخستین فردی بود که در برابر پامپئو واکنش نشان داد. وی در چند پیام توییتری، به شکل مفصل به مواضع ترکیه در مورد جمهوری ترک قبرس شمالی اشاره و اعلام کرده که لازم است آمریکا با هر دو بخش قبرس، به شکل همسان و منصفانه مواجه شود.

چلیک بر این باور است که سخنان پامپئو و تصمیم آمریکا برای حمایت مالی و نظامی از بخش روم نشین، موازنه را بر هم زده و باعث بی‌ثباتی در قبرس و اطراف آن خواهد شد. چلیک در همین حال، بر این موضوع تاکید کرده که بدون تردید، ترکیه منافع خود را حفظ می‌کند.
حامی آکسوی سخنگی وزارت امور خارجه ترکیه نیز در یک بیانیه، نسبت به تصمیم آمریکا در قبرس، اظهار نگرانی کرده است.
ارسین تاتار نخست وزیر جمهوری ترک قبرس نیز بر این باور است که تصمیم یکجانبه آمریکا درست نیست و آمریکا باید رفتار و مواجهه همسانی با هر دو بخش قبرس، داشته باشد.

حضور نظامیان ترکیه در قبرس
چندی پیش رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در یک کنفرانس مطبوعاتی آشکارا اعلام کرد که کشور او برای حضور سربازان خود در قبرس شمالی، از هیچ قدرتی اجازه نمیگیرد و هر اندازه که لازم باشد به قبرس سرباز خواهد فرستاد.

او همچنین اعلام کرد که ترکیه قصد ندارد آمار نظامیان حاضر در قبرس شمالی را کم کند و این نیروها به حضور خود در جمهوری ترک قبرس شمالی ادامه خواهند داد.
نظامیان ترکیه از سال 1974 میلادی به این سو به شکل رسمی در قبرس حضور دارند و در یک لشکر ارتش و واحد  پلیس، مسئولیت حفاظت از امنیت قبرس‌شمالی را بر عهده گرفته‌اند و فرماندهی آن نیز در حال حاضر در اختیار یکی از ژنرال‌های ارتش ترکیه است.
در مورد شمار نظامیان ترکیه در قبرس شمالی، آمار و اطلاعات رسمی منتشر نشده اما بر اساس آنچه در رسانه‌های این کشور و از زبان مقامات نظامی و دفاعی ترکیه بیان شده، آمار کل نیروهای نظامی و امنیتی ترکیه در قبرس بین 40 تا 45 هزار نفر در نوسان است.

موازنه با یونان
اگرچه نظامیان ترکیه در جمهوری ترک قبرس شمالی، وظیفه امنیت داخلی و خارجی را بر عهده دارند و از هرگونه حمله دریایی و هوایی به این کشور جلوگیری می‌کنند، اما در عین حال ماموریت آنان، بُعد حساس دیگری نیز دارد که عبارت است از حفظ موازنه قدرت نظامی در برابر یونان. چرا که یونان از قدیم با ترکیه سر خصومت داشته و هنوز هم اختلافات جدی بین آنکارا و آتن وجود دارد. آنها نیز در بخش رومی یا بخش جنوبی قبرس، نیروی نظامی دارند اما از آنجایی که یونان دارای اقتصاد ضعیفی است، شمار نظامیان این کشور در قبرس جنوبی به یک دهم آمار نظامیان ترکیه حاضر در قبرس شمالی نمی‌رسد.

راهکار دو دولت
سازمان ملل تاکنون چند بار برای به فرجام رساندن مذاکرات در پرونده قبرس اقدام کرده اما نتیجهای نگرفته است.
بخش روم یا قبرس جنوبی و یونان، ترکیه را عامل به نتیجه نرسیدن مذاکرات می‌دانند و متقابلاً ترکیه نیز یونان را به این متهم می‌کند که نمی‌خواهد مسئله قبرس به فرجام برسد.
آن چه خود سران قبرس شمالی می‌‌خواهند، این است که سازمان ملل و یونان، راهکار اعلام دو دولت رسمی در قبرس را به رسمیت بشناسند. تاکنون کشورهای جهان حاضر نشده‌اند که جمهوری ترک قبرس شمالی را به رسمیت بشناسند و این فقط ترکیه است که از چنین ایده‌ای حمایت کرده است.

اما ارسین تاتار نخست‌وزیر قبرس شمالی انتظار دارد که آمریکا یکبار دیگر راهکار اعلام دو دولت مستقل شمالی و جنوبی را بپذیرد. با این حال چنین به نظر می‌رسد که در آخرین ماههای دوران مسئولیت دولت ترامپ، چنین انتظاری چندان واقع بینانه نیست.

از دیگر سو آمریکا نیز کشوری نیست که در آن منطقه هر کاری که بخواهد بتواند انجام دهد. چرا که اتحادیه اروپا در این مورد حرف اول را می‌زند و ظاهراً کشورهای مقتدر اروپایی نیز تمایلی به این ندارند که جمهوری قبرس ترک شمالی، به عنوان یک دولت تحت الحمایه جمهوری ترکیه در جهان به رسمیت شناخته شود.

انتهای پیام/

R7650/P1396/S8,89,1128,1414/CT7 واژه های کاربردی مرتبط کشور "قبرس" کشور ترکیه

منبع: تسنیم

کلیدواژه: کشور قبرس کشور ترکیه ترکیه جمهوری ترک قبرس شمالی نظامیان ترکیه قبرس شمالی قبرس جنوبی بخش روم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۵۸۲۱۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حذف عملی ایران از کریدورهای تجاری

در خبرها آمده‌ که اولین قطار ترانزیتی افغانستان‌-ترکیه از اول اردیبهشت در مسیر ایران متوقف شده‌ است. این قطار که حامل سنگ کالک است، قرار بود اولین قطاری باشد که بعد از تکمیل راه‌آهن خواف-هرات در تابستان گذشته از این محور راهی ترکیه شود. درباره علت این اتفاق، اگرچه گمان‌هایی وجود دارد، اما رسما توضیحی داده نشده‌ است. این اتفاق در بستر آنچه‌ به «تقابل کریدورهای تجاری» شهرت یافته، درخور توجه است. با وجود اینکه به لحاظ ژئوپلیتیک و دسترسی، ایران محوری‌ترین موقعیت را در محل اتصال سه قاره جهان دارد و می‌توانست قلب ترانزیت جهان باشد، اما حضور ایران در هفت مسیری که در یکی، دو دهه اخیر برای اتصال شرق و غرب و شمال و جنوب عالم مدنظر بوده، بسیار اندک است و تقریبا همه آنها ایران را دور می‌زنند. در مسیر جاده ابریشم چین-اروپا، عمدتا استفاده از مسیر دریایی ایران در خزر مدنظر است. کریدور شمال-جنوب که قرار است از ایران بگذرد، همچنان با مشکل عدم تکمیل دو خط‌ آهن چابهار-زاهدان و رشت-آستارا مواجه است. این در حالی است که برای مثال، ترکیه بخش اصلی در شش مسیر است و تنها در مسیر دریایی جاده ابریشم چین به اروپا نام ترکیه دیده نمی‌شود.

حذف عملی ایران از کریدورهای تجاری با وجود نزدیک‌تر و ارزان‌تر بودن ترانزیت از طریق ایران، تنها یکی از نمونه‌هایی است که حکایت از بلااستفاده‌ماندن موقعیت ژئوپلیتیک کشور دارد. در حوزه‌های دیگر نیز، به‌ویژه در خلیج فارس، مزیت‌های ژئوپلیتیک ایران در حال رنگ‌باختن است. رابرت کاپلان در کتاب مرجعش (the Revenge of Geography)‌ از موقعیت «محوری» ایران در خاورمیانه می‌گوید و تأکید می‌کند که «امتیاز موقعیت مکانی ایران در جنوب هارتلند مکیندر و داخل ریملند سپایکمن مهم‌تر از هر عامل دیگری است». ایران بر سر راه شرق و غرب و رابط طبیعی بین آسیای میانه، شبه‌قاره هند و خاورمیانه است. دامنه‌های غربی رشته‌کوه‌های زاگرس بر بین‌النهرین مسلط است. ایران بالقوه دارای بیشترین نفوذ طبیعی بر آسیای میانه و قفقاز است. کاپلان توجه می‌دهد که تمام نفت خاورمیانه بزرگ، یا در جنوب ایران است یا در شمال ایران و ایران در بهترین موقعیت برای ترانزیت نفت و اشراف بر مسیرهای انتقال آن قرار دارد. موقعیت ایران و فلات ایران به‌عنوان «قلعه خاور نزدیک» به ایران امکان داد تا نخستین امپراتوری جهان را بنا نهد و در مقاطعی هم‌زمان در آتن و آسیای میانه حضور داشته باشد. ایران برخلاف بسیاری از کشورهای خاورمیانه، کشوری بی‌تاریخ و مصنوعی نیست و سابقه مستمر ملت-دولت‌سازی ایران بیش از هر دولت دیگری در منطقه است. به لحاظ جغرافیای فرهنگی، ایران در طول تاریخ خود همیشه جذابیت تمدنی داشته و از اروپای شرقی تا بغداد و تا کلکته به نوعی قلمرو فرهنگ فارسی بوده‌ است.

ایران از مزیت‌های ژئوپلیتیک بی‌نظیری نیز در خلیج فارس برخوردار است. چهار جزیره ایرانی در نوار شمالی تنگه هرمز، اشراف ایران بر این آبراه حیاتی را تأمین می‌کنند. ایران بیشترین ساحل را در خلیج فارس دارد، آب در جوار سواحل ایران بیشترین عمق را دارد و خطوط تفکیک تردد دریایی ناچارا از مجاورت شش جزیره ایرانی در خروجی غربی تنگه هرمز می‌گذرند. ضمن اینکه ایران با بیش از ۵۰۰ کیلومتر مرز با دریای عمان و دریای عرب و وجود بندر چابهار، بهترین انتخاب برای دسترسی آسیای مرکزی به دریای آزاد است.

اما مزیت‌های ژئوپلیتیک می‌تواند پایدار و همیشگی نباشد. تحولات تکنولوژیک مانند دریانوردی، سلاح‌های موشکی و هسته‌ای، تغییر صف‌بندی قوا در منطقه‌ و جهان، رونق یافتن و متروک‌شدن مسیرهای ارتباطی، افزایش یا کاهش استفاده از برخی منابع طبیعی، شکل‌گیری و فروپاشی ائتلاف‌ها و... بر موقعیت ژئوپلیتیک کشورها تأثیر دارند. بنابراین‌ اگرچه جغرافیای مناطق تقریبا ثابت است، اما مزیت‌ها و معضلات ژئوپلیتیک تحت تأثیر تعامل بین جغرافیا، تصمیمات دولت‌ها و پیشرفت فناوری می‌توانند متحول شوند. مزیت‌های ژئوپلیتیک ایران اکنون به دو دلیل با تهدیدات جدی مواجه است: ۱- بی‌توجهی دولت ایران به کاهش مستمر اهمیت عوامل ژئوپلیتیک و ایدئولوژیک و اهمیت یافتن فزاینده عوامل ژئواکونومیک و ۲- فقدان عمل‌گرایی و انعطاف‌پذیری لازم برای تطبیق خود با تحولات اثرگذار بر نظم ژئوپلیتیک در منطقه و جهان.

دورخوردن ایران توسط کریدورهای تجاری و لوله‌های نفت و گاز، توسعه کرانه‌های جنوبی خلیج فارس در قیاس با عقب‌ماندگی کرانه‌های ایران، احتمال اتصال جاده‌ای ترکیه با آسیای میانه از طریق دالان زنگزور که از زمان صفویه خط قرمز ایران بوده و... می‌توانند آثار سوء ماندگاری بر ژئوپلیتیک ایران داشته باشند. مشکل در انتقال سنگ معدنی افغانستان به ترکیه از طریق ایران، در صورت ادامه می‌تواند افغانستان را نیز متوجه مسیر ترکمنستان آذربایجان کند. تأخیر در تکمیل راه‌آهن چابهار-زاهدان و رشت-آستارا که موجب تعلیق کریدور شمال-جنوب از طریق ایران است، نمونه دیگری از نقش دولت در زائل‌کردن مزیت‌های ژئوپلیتیک است. ضمن اینکه اثرات سوء مشکلات مزمنی مانند ادامه تحریم‌ها و سیاست خارجی ناکارآمد بیشتر است. تصمیمات درست سیاسی می‌توانند بر مزیت‌های ژئوپلیتیک بیفزایند و از معضلات ژئوپلیتیک بکاهند. ایران به خاطر قرارداشتن در منطقه‌ای که دوستان فرهنگی و مذهبی ذاتی ندارد، باید سیاست خارجی ملی‌گرایانه، عمل‌گرایانه و غیرایدئولوژیک داشته باشد، در غیر این صورت تنها می‌ماند.

*منتشر شده در شرق

۳۱۱۳۱۱

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901351